Video. Μεγάλη Παρασκευή στην Ιερά Μονή Παναγίας Δροσιανής στη Μονή Νάξου.

Έρευνα - Κείμενο: Κατερίνα Ε. Χάλκου.
Ρεπορτάζ - Κάμερα - Μοντάζ: Παναγιώτης Σ. Δελλαμάνης .

Απαγορεύεται ρητά η αντιγραφή & δημοσίευση κειμένων, φωτογραφιών, video χωρίς την γραπτή άδεια των δικαιούχων.

«Μεγάλη Παρασκευή, ο Χριστός στο καρφί». Αυτήν τη Μεγάλη ημέρα, στις 6 Απριλίου 2018, σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης τελέστηκε στην Ιερά Μονή της Παναγίας Δροσιανής της Μονής Νάξου η Ακολουθία της Αποκαθήλωσης, χοροστατούντων του Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Κοττάκη και του Πατρός Ιωάννη Μαϊτού. Οι ενορίτες, κάτοικοι της Μονής Νάξου
και των γύρω χωριών και επίσημοι της Δημοτικής Αρχής Νάξου, νηστικοί και καθαροί στην ψυχή μετά τη Θεία Κοινωνία της Μεγάλης Πέμπτης, συγκεντρώθηκαν από νωρίς το πρωί, έψαλαν εν χορώ το «Φως ιλαρόν» και έγιναν μάρτυρες της αναπαράστασης της κατάβασης του Χριστού από τον σταυρό του μαρτυρίου στον Άδη. Στον τρούλο της Παναγίας Δροσιανής, οι μοναδικοί στην βυζαντινή εικονογραφία δύο Παντοκράτορες με τις δύο φύσεις του Ιησού, τη θεϊκή και την ανθρώπινη, παρακολουθούσαν τους πιστούς που παρακολουθούσαν το μέγα πάθος του Θεανθρώπου.

Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, στον κατάμεστο από πιστούς περίβολο της Μονής της Παναγίας Δροσιανής οι εκκλησιαζόμενοι κατανάλωσαν ξερά σύκα, καρύδια και τα ευλογημένα αρτίδια, τους «πούλους», και ήπιαν ρακή. Οι «πούλοι» (σταφιδόψωμα) –που, ίσως, πρόκειται για παραφθορά του ονόματος «παύλος», που σημαίνει φραντζόλα– αποτελούν αναβίωση του εθίμου της παρασκευής των ανθρωπόμορφων μικρών αρτιδίων που ονομάζονταν «λαζαράκια», τα οποία παρασκευάζονταν από το υπόλοιπο του ζυμαριού του ψωμιού, με την προσθήκη σταφίδων και ολόκληρων καρυδιών, που είχαν ζυμώσει οι νοικοκυράδες το Σάββατο του Λαζάρου και διαφύλατταν για την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής, οπότε και ευλογούνταν. Στους «πούλους», ωστόσο, της Μονής Νάξου απουσιάζει η ανθρώπινη μορφή, όπως και η διαμόρφωση των σταυρομένων χειρών σαν σε νεκρική στάση, που «φωτογράφιζαν» και συμβόλιζαν την εικόνα του Λαζάρου που ανέστησε ο Ιησούς μερικές ημέρες πριν. Κατά την αυστηρή δε νηστεία της Μεγάλης Παρασκευής οι Μονιάτες, όπως και άλλοι κάτοικοι του νησιού, δεν άναβαν «φωθιά» για μαγείρεμα, ενώ έπιναν ξύδι, σε ανάμνηση του «σκεύους όξους μεστού» που «κέρασαν» τον Εσταυρωμένο εμπαίζοντάς τον, όταν, εκφράζοντας την ανθρώπινη φύση του, περιέγραψε τη δίψα του.
Το μέγα πάθος της Μεγάλης Παρασκευής ολοκληρώνεται με τη Λειτουργία του Επιταφίου, οπότε το ποίμνιο των πιστών της Μονής της Παναγίας Δροσιανής ψάλλει με συνοδεία βιολιού το «Η ζωή εν τάφω», για να ακολουθήσει η περιφορά του νεκρού σώματος του Θεανθρώπου, και το Μέγα Σάββατο η Ανάστασή του. «Η ώρα», δηλαδή, «για την οποίαν ενηνθρώπισε», όπως θα τονίσει στον λόγο του ο Πατήρ Ιωάννης Μαϊτός. Για να γίνουν, τελικά, εικόνα και ύλη οι δύο φύσεις του Χριστού, η ανθρώπινη και η θεϊκή, που μόνη απαθανάτισε η Ιερά αυτή Μονή στην εικονογράφησή της.